Istotą ekosystemu nie są poszczególne jego elementy, ale połączenia między nimi. Właśnie one sprawiają, że żyją nie tylko pojedyncze stworzenia, lecz „żyją”, czyli ulegają naturalnemu przekształceniu, także krajobrazy, regiony, kontynenty, świat. James Lovelock wysunął nawet hipotezę, że Ziemia nie jest wcale bezdusznym ekosystemem, ale myślącą jednostką, która wiedzie własne życie – za starożytnymi Grekami nazwał ją Gają.
W oparciu o tę analogię można powiedzieć, że symbio-przemysł to ekosystemy przemysłowe składające się przede wszystkim z zespołów powiązanych wzajemnie, dobrowolnie współdziałających różnych organizacji (przedsiębiorstw) zlokalizowanych na jednym obszarze, co ma służyć bardziej efektywnemu wykorzystaniu surowców i lepszemu postępowaniu z odpadami.
Na terenach uprzemysłowionych symbioza może przybrać postać parku ekoprzemysłowego. Korzyści z tworzenia symbioz przemysłowych mają wiele wymiarów[1]:
- środowiskowy, tzn. prowadzący do efektywnego wykorzystania zasobów, ze stopniową redukcją używania zasobów nieodnawialnych i zmniejszeniem zanieczyszczeń,
- ekonomiczny, tzn. ograniczanie kosztów zakupu zasobów i kosztów gospodarki odpadami, a także generowanie dodatkowych przychodów w wyniku sprzedaży produktów ubocznych i odpadów z jednego przedsiębiorstwa jako surowców wtórnych dla drugiego,
- biznesowy, tzn. budowanie korzystnych relacji z zewnętrznymi podmiotami gospodarczymi, kreowanie własnego wizerunkuśrodowiskowego, powstawanie nowych produktów i zajmowanie nowych rynków,
- społeczny, tzn. wzrost zatrudnienia, poprawa warunków pracy, tworzenie czystszego i bezpieczniejszego środowiska, co razem przyczynia się do podnoszenia jakości życia.
Kluczowym zagadnieniem przy projektowaniu symbiozy systemu ekoprzemysłowego jest dobór przedsiębiorstw oraz inwentaryzacja rodzaju wyrobów, strumieni surowców, materiałów i emitowanych zanieczyszczeń.
Poniżej sformułowano przykładowe warunki do powstania sieci powiązań pomiędzy firmami:
- Przedsiębiorstwa powinny być różnorodne, ale komplementarne.
- Wszelkie transakcje wymiany i współpracy powinny być ekonomicznie opłacalne.
- Wszelkie działania muszą wynikać z potrzeb i woli firm, nie mogą być im narzucane z zewnątrz.
- Podejmowane działania powinny być realizowane przy bliskiej współpracy z instytucjami kontroli i nadzoru.
- Mała odległość między współpracującymi partnerami jest ważna ze względu na ekonomikę transportu.
- Czynnikami motywującymi firmy do tworzenia symbiozy przedsiębiorstw są jasne i klarowne przepisy i wymagania prawne, korzyści uzyskiwane w wyniku współpracy.
[1] Ewa Głodek, Modele stref przemysłowych i mieszkalnych, materiał z konferencji zorganizowanej w ramach projektu Opolska strefa zeromisyjna – model synergii przedsiębiorstw, http://icimb.pl/opole/images/stories/PDF/Konf_OSZ/osz_Glodek.pdf [dostęp 7.02.2017].